Aparaty wyjmowalne
Aparaty ruchome proponujemy młodszym dzieciom jako leczenie i zapobieganie wadom zgryzu we wczesnej fazie rozwoju.
Czas noszenia
Zaprojektowany przez ortodontę i wykonany przez technika aparat ortodontyczny powinien być solidnie noszony przez pacjenta. Aparat należy nosić ściśle wg wskazań ortodonty, średni czas użytkowania dobowego powinien wynosić około 14-16 h (chyba, że lekarz zaleci inaczej); co najmniej po kolacji od godziny 19.00 i w nocy. Im więcej godzin noszenia, tym lepszy i szybszy będzie efekt.
Przerwa w noszeniu aparatu, nawet kilkudniowa, może spowodować szybkie cofnięcie uzyskanych wyników leczenia i nawrót wady.Zalecenia i informacje o przebiegu leczenia
Jeżeli zalecono podkręcanie śruby aparatu lub zakładanie wyciągów, to należy wykonywać to dokładnie i systematycznie.
Każda śruba posiada strzałkę, która wskazuje kierunek rozkręcania.
Specjalny kluczyk wkładamy do otworu śruby i przekręcamy zgodnie ze wskazaniem strzałki wtopionej w masę akrylową obok śruby. Podkręcać należy zawsze w tą samą stronę, tak jak wskazuje strzałka, aż do ukazania się następnej dziurki.
Zalecane jest zapisywanie daty podkręceń.
Jeśli pacjent nosi systematycznie aparat (14 i więcej godzin na dobę), śrubę aparatu należy rozkręcać 1 raz w tygodniu.
Jeśli aparat ortodontyczny jest noszony tylko w nocy, śrubę należy rozkręcać co 10 lub 14 dni!
To oczywiście spowolni leczenie i wydłuży okres leczenia aktywnego.
Zbyt szybkie rozkręcanie śruby przy słabym noszeniu aparatu spowoduje, że aparat nie będzie pasował oraz może uciskać zęby i błonę śluzową. To może zniechęcić pacjenta do dalszego noszenia aparatu.
Tuż po rozkręceniu śruby i po założeniu aparatu, pacjent może odczuwać ucisk na wszystkie zęby. Ten objaw szybko mija i jest prawidłowym odczuciem.
W okresie adaptacyjnym (pierwsze dwa tygodnie po oddaniu aparatu) nie rozkręcamy aparatu.
Jeśli dziecko nie może nosić przez jakiś czas aparatu, nie należy go rozkręcać. Po takiej dłuższej przerwie może nawet zaistnieć potrzeba skręcenia i ponownego dostosowania aparatu.
Jeżeli po podkręceniu aparat nie pasuje, to znaczy że za mało go nosisz!
Po aktywacji aparatu (rozkręcenie śruby lub po wizycie kontrolnej) mogą pojawiać się następujące objawy: uczucie ciasności przemijające po ok. 3-4 dniach, tkliwość zębów, otarcia lub odleżyny na śluzówce warg lub policzków w przypadku przylegania elementów metalowych (ten fakt należy skonsultować z ortodontą), uczucie nieznacznej ruchomości zębów.
Jeżeli pobolewanie zębów po aktywacji jest niewielkie i uogólnione, to oznacza że aparat działa, a dolegliwości miną po kilku dniach, natomiast jeśli ból jest silny i zlokalizowany w konkretnym punkcie to aparat uwiera, wtedy trzeba zadzwonić i umówić się na wizytę .
W przypadku przerwy w noszeniu aparatu (np. na skutek utraty zęba mlecznego, choroby, itp.) lub dolegliwości bólowych (np. odleżyn) należy skontaktować się z lekarzem i ustalić ” awaryjny” termin wizyty.
Gdy aparat uciska błonę śluzową w celu prawidłowego zlokalizowania miejsca korekty aparat powinien być noszony klika godzin przed wyznaczoną wizytą.
Zakładanie, zdejmowanie i utrzymanie aparatu
Aparat należy zakładać zgodnie z instrukcjami otrzymanymi podczas wizyty.
Aparat dwuszczękowy utrzymywany jest przez mięśnie pacjenta. Czasami posiada dodatkowe elementy poprawiające utrzymanie.
Wypukłość części akrylowej aparatu skierowana jest ku górze (odzwierciedla kształt podniebienia). Łuki wargowe znajdują się na powierzchni wargowej zębów przednich.
Aparat jednoszczękowy należy zakładać tak, aby łuk wargowy był na powierzchni wargowej zębów przednich, klamry utrzymujące znajdują się ponad zębami, na które zostały zaprojektowane. Wypukłość części akrylowej aparatu górnego skierowana jest ku górze (odzwierciedla kształt podniebienia).
Następnie aparat należy równomiernie docisnąć do śluzówki i zębów kciukami (górna płytka) lub palcami wskazującymi (dolna płytka). Nie wolno robić tego zębami, ponieważ może to prowadzić do pęknięcia aparatu.
Przy prawidłowym założeniu aparatu płyta aparatu ściśle przylega do błony śluzowej.
W płytce górnej: akrylowa część aparatu przylega do błony śluzowej podniebienia i językowej powierzchni zębów, łuk wargowy znajduje się na wargowej powierzchni zębów przednich.
W płytce dolnej: akrylowa część aparatu przylega do językowej powierzchni wyrostka zębodołowego i zębów, łuk wargowy znajduje się na wargowej powierzchni zębów przednich.
Aparat zdejmowany jest poprzez jednoczesne równomierne podważenie kciukami (płytka dolna) lub delikatne pociągnięcie w dół palcami wskazującymi (płytka górna) ostatnich klamer utrzymujących. Nie wolno zdejmować aparatu pociągając za jedną stronę lub ciągnąć za łuk wargowy, gdyż spowoduje to odkształcenie łuku lub zniszczenie aparatu.
Aparat należy zdejmować do jedzenia, mycia zębów oraz wszelkiego rodzaju aktywności fizycznych.
Nie jest zalecane noszenie aparatu w szkole, gdyż bardzo często dzieci zostawiają tam i gubią aparaty
Higiena
Higiena powinna dotyczyć nie tylko zębów, ale również aparatu ortodontycznego.
Podobnie jak na zębach, również na aparacie osadza i gromadzi się płytka nazębna.
Aparat nie powinien być zakładany na „brudne zęby”. Aparat należy zakładać po umyciu zębów.
Nosząc aparat nie spożywamy żadnych pokarmów. Płytka nazębna oraz spożywany pokarm może zablokować śrubę, co uniemożliwi jej rozkręcanie, a sam aparat traci połysk i może nieprzyjemnie pachnieć. Podczas ewentualnego gryzienia mogą zostać zniszczone klamry utrzymujące aparat.
Każdorazowo o wyjęciu aparatu z jamy ustnej należy go umyć.
Aparat należy czyścić w sposób mechaniczny, specjalną szczoteczką do aparatów i protez zębowych lub zwykłą drugą szczoteczką do zębów. Do czyszczenia stosujemy szare mydło lub mydło w płynie. Po dokładnym oczyszczeniu aparat opłukujemy pod bieżącą wodą.
Samo opłukanie aparatu pod bieżącą wodą bez szczotkowania jest niewystarczające.
Pomocne w utrzymaniu prawidłowej higieny mogą być tabletki musujące do czyszczenia protez i aparatów ortodontycznych lub roztwór wody utlenionej rozcieńczonej pół na pół z wodą. Nie zastąpi to jednak mechanicznego oczyszczania szczotką.
Do mycia aparatu nie można używać pasty do zębów.
W czasie mycia i podkręcania aparat należy trzymać za akryl a nie za druty, bo mogą się odkształcić.
Szczególnie dokładnie należy myć okolice śrub i sprężyn.
Zaschnięta ślina, płytka nazębna lub woda może spowodować zakamienienie śruby a w efekcie niemożność jej rozkręcania.
Po umyciu aparat należy wytrzeć chusteczką higieniczną lub papierowym ręcznikiem. Aparat należy przechowywać w specjalnym pudełku z otworkami, zawsze suchy i czysty.
Aparat nie powoduje próchnicy, jeżeli zęby i aparat są zawsze czyste!